เอสนาวรรคที่ 12
1. ปฐมเอสนาสูตร
การแสวงหา 3
[298] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย การแสวงหา 3 อย่างนี้
2 อย่างเป็นไฉน คือ การแสวงหากาม 1 การแสวงหาภพ 1 การแสวงหา
พรหมจรรย์ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย การแสวงหา 3 อย่างนี้แล.
[299] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุควรเจริญอริยมรรคอันประกอบ
ด้วยองค์ 8 เพื่อความรู้ยิ่งซึ่งการแสวงหา 3 อย่างนี้แล อริยมรรคอันประกอบ
ด้วยองค์ 8 เป็นไฉน ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย. ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญ
สัมมาทิฏฐิ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ฯลฯ
ย่อมเจริญสัมมาสมาธิ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปใน
การสละ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุควรเจริญอริยมรรคอัน ประกอบด้วยองค์
8 นี้ เพื่อรู้ยิ่งซึ่งการแสวงหา 3 อย่างนี้แล.
จบปฐมเอสนาสูตรที่ 1
เอสนาวรรควรรณนาที่ 12
อรรถกถาปฐมเอสนาสูตร
พึงทราบวินิจฉัยในเอสนาวรรค. ( ปฐมเอสนาสูตรที่ 1 )
บทว่า กาเมสนา ได้แก่ การแสวงหา ค้นหา เที่ยวหา ปรารถนา
กามทั้งหลาย. บทว่า ภเวสนา ได้แก่ การแสวงหาภพทั้งหลาย. บทว่า
พฺรหฺมจริเยสนา ได้แก่ การแสวงหาพรหมจรรย์กล่าวคือมิจฉาทิฏฐิ
จบอรรถกถาปฐมเอสนาสูตรที่ 1
2. ทุติยเอสนาสูตร*
การแสวงหา 1
[300] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย การเเสวงหา 3 อย่าง
นี้ 3 อย่างเป็นไฉน คือ การแสวงหากาม 1 การแสวงหาภพ 1 การ
แสวงหาพรหมจรรย์ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลง การแสวงหา 3 อย่างนี้แล.
[301] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุควรเจริญอริยมรรคอันประกอบ
ด้วยองค์ 8 เพื่อรู้ยิ่งซึ่งการแสวงหา 3 อย่างนี้แล อริยมรรคอันประกอบด้วย
องค์ 8 เป็นไฉน ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญ
สัมมาทิฏฐิ มีอันกําจัดราคะเป็นที่สุด มีอันกําจัดโทสะเป็นที่สุด มีอันกําจัด
โมหะเป็นที่สุด ฯลฯ ย่อมเจริญสัมมาสมาธิ มีอันกำจัดราคะเป็นที่สุด มีอัน
* ตั้งแต่สูตรที่ 2 - 8 ไม่มีอรรถกถาแก้